ΟΙ ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΟΙ ΣΤΗ ΛΑΪΚΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ

Απ' την παραμονή των Χριστουγέννων στις 24 Δεκεμβρίου μέχρι τα Θεοφάνεια στις 6 του Γενάρη είναι 12 μέρες, γνωστές σαν Δωδεκαήμερο ή Δωδεκάμερο. Σ' αυτό το διάστημα γιορτάζουμε τρεις μεγάλες γιορτές που έχουν σχέση με το Χριστό : τα Χριστούγεννα , την Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνια ή Φώτα. Τα Χριστούγεννα για τη γέννηση του Χριστού , την Πρωτοχρονιά για την περιτομή του αλλά και την αρχή του χρόνου και τα Θεοφάνια για τη βάφτισή του.
Επειδή από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Φώτα ο Χριστός είναι ακόμη αβάφτιστος , είναι και τα νερά <<αβάφτιστα>>. Σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία βρίσκουν ευκαιρία οι καλικάντζαροι ν' αλωνίζουν τον κόσμο. Η φαντασία του λαού οργιάζει σχετικά με την εμφάνισή τους και τις ενέργειές τους.
Είναι γνωστό το δέντρο της γης και της προσπάθειάς του να το πριονίσουν, καθώς και οι ζαβολιές τους πάνω στη γη.

Τα ονόματα των Καλικαντζάρων είναι σύνθετα και αστεία. Ο κάθε ένας έχει το όνομά του με βάση κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που τον διακρίνει και τον κάνει να ξεχωρίζει.

ΜΑΛΑΓΑΝΑΣ
Ο Μαλαγάνας θέλει πολλή προσοχή διότι ξεγελά τα παιδιά με γλυκόλογα και καταφέρνει να τους παίρνει τα γλυκά.

ΤΡΙΚΛΟΠΟΔΗΣ
Ο Τρικλοπόδης έχει χταποδίσιο χέρι που το χώνει παντού και σκουντουφλάνε πάνω του οι άνθρωποι. Του αρέσει πολύ να μπερδεύει τις κλωστές από το πλεκτό της γιαγιάς.

ΠΛΑΝΗΤΑΡΟΣ
Ο Πλανήταρος  πλανεύει τους ανθρώπους γιατί μπορεί να μεταμορφώνεται σε ζώο ή κουβάρι.

ΜΑΛΑΠΕΡΔΑΣ
Του  Μαλαπέρδα του αρέσει να κατουράει παντού ακόμα και στα φαγητά την ώρα που μαγειρεύονται. Γι' αυτό όσες νοικοκυρές τον ξέρουν φροντίζουν να κλείνουν καλά το καπάκι της κατσαρόλας τους.

ΜΑΓΑΡΑΣ
Ο Μαγάρας έχει μια κοιλιά σαν τούμπανο και αφήνει βρομερά αέρια παντού ακόμα και πάνω στα φαγητά των ανθρώπων.

ΠΕΡΙΔΡΟΜΟΣ
Ο Περίδρομος τρώει διαρκώς και τα πάντα. Είναι ο φαταούλας της παρέας. Επίσης μυρίζει απαίσια.

ΚΟΥΛΟΧΕΡΗΣ
Ο Κουλοχέρης είναι σαραβαλιασμένος, μ' ένα χέρι κοντό κι ένα μακρύ κι όλο μπερδεύεται και πέφτει  κάτω.

ΠΑΡΩΡΙΤΗΣ
Ο Παρωρίτης έχει μύτη σαν προβοσκίδα και πολύ μαλακή. Εμφανίζεται λίγη ώρα πριν λαλήσει ο πετεινός , αξημέρωτα, κι έχει μανία να παίρνει τις φωνές των ανθρώπων.

ΓΟΥΡΛΟΣ
Ο Γουρλός έχει τα μάτια του τεράστια σαν αυγά και πεταμένα έξω. Φυσικά δεν του ξεφεύγει τίποτα.

ΚΟΨΟΜΕΣΙΤΗΣ
Ο Κοψομεσίτης είναι κουτσός και καμπούρης και πιο πολύ απ' όλους τους άλλους καλικάντζαρους του αρέσουν οι τηγανίτες με το μέλι.

ΣΤΡΑΒΟΛΑΙΜΗΣ
Το χαρακτηριστικό του Στραβολαίμη είναι ότι στριφογυρνάει διαρκώς σαν σβούρα το κεφάλι του.

ΚΟΨΑΧΕΙΛΗΣ
Του Κοψαχείλη τα δόντια είναι τεράστια και κρέμονται έξω από τα χείλη του. Του αρέσει να κοροϊδεύει τους παπάδες και γι' αυτό φορά συνήθως ένα ψεύτικο καλυμμαύκι.

ΚΩΛΟΒΕΛΟΝΗΣ
Ο Κωλοβελόνης είναι μακρύς σα μακαρόνι κι έτσι μπορεί πολύ εύκολα να περνάει από τις κλειδαρότρυπες κι από τις τρύπες του κόσκινου. Είναι ιδιαίτερα σβέλτος και γρήγορος στις κινήσεις του. Λένε πως ίσως ο Κωλοβελόνης να έχει ουρά που καταλήγει σε βέλος.

ΜΑΝΤΡΑΚΟΥΚΟΣ
Αυτός ο αρχικαλικάντζαρος την ημέρα κρύβεται στις μάντρες και τη νύχτα βγαίνει και πειράζει τις γυναίκες που περπατούν στο δρόμο. Είναι κοντόχοντρος, τραγοπόδαρος, καραφλός, ασχημομούρης, πιο πολύ από τους άλλους και πολύ επικίνδυνος.

ΚΑΤΣΙΚΟΠΟΔΑΡΟΣ
Κατσικοπόδαρος ή Μέγας Καλικάντζαρος , είναι φαλακρός και κασιδιάρης κι έχει ένα κατσικίσιο ποδάρι. Είναι κακορίζικος ,ελεεινός και γρουσούζης. Όπου βάλει το κατσικίσιο ποδάρι του φέρνει καταστροφή.