ΜΙΚΡΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΙΑΚΟΣ

Κάποια  παιδιά έδειξαν τέτοιο ενδιαφέρον για την Επανάσταση, που έφεραν υλικό , φωτογραφίες ηρώων για να τα συζητήσουμε και για να τα παρουσιάσουν στην τάξη.

Το <<400>> της σκλαβιάς μέσα σε τριψήφιους αριθμούς.

Εδώ, υποσχέθηκα ότι θα κάνουμε και ότι η ζωγραφιά της Εύας, δηλ. θα παρελάσουμε......

Οι Σουλιώτισες,,,,,,,,

Όταν έγινε αναφορά στη ζωή, στο έργο και στο θάνατο του Αθανάσιου Διάκου , το ενδιαφέρον των παιδιών κορυφώθηκε. Ήταν ο μοναδικός ήρωας που πέθανε με τόσο μαρτυρικό θάνατο.

Λίγα λόγια για την ιστορία του:

Είχε έφεση στη θρησκεία και σε ηλικία 12 ετών  στάλθηκε από τη μητέρα του στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στην Αρτοτίνα Φωκίδας για την εκπαίδευσή του. Έγινε μοναχός σε ηλικία δεκαεπτά ετών και, λόγω της αφοσίωσής του στη χριστιανική πίστη και της ιδιοσυγκρασίας του, έγινε πολύ γρήγορα διάκος ( διάκονος).

Αργότερα πήρε ενεργό μέρος στην επανάσταση.

Ο Διάκος επέλεξε να μείνει και να παλέψει μαζί με 48 συμπολεμιστές του σε μία απελπισμένη μάχη σώμα με σώμα, λίγες ώρες πριν συντριβούν στην Αλαμάνα.

Ο Διάκος μεταφέρθηκε από τους Τούρκους στην Λαμία μπροστά στον Ομέρ Βρυώνη, ο οποίος προσφέρθηκε να τον κάνει ανώτερο αξιωματικό στον οθωμανικό στρατό αν αλλαξοπιστούσε . Ο Διάκος αρνήθηκε απαντώντας "Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θε να πεθάνω". Έτσι την επόμενη μέρα αποφάσισαν να τον σουβλίσουν (ανασκολόπισμα). Ο Διάκος αντιμετώπισε το μαρτυρικό του θάνατο με θάρρος. Μόνο ένα παράπονο βγήκε απ' τα χείλη του, προβλέποντας την ανάσταση του Ελληνισμού: "Για δες καιρό που διάλεξε ο χάρος να με πάρει, τώρα που ανθίζουν τα κλαδιά και βγάζει η γης χορτάρι". Ο Διάκος άντεξε για πολύ το φρικτό βασανιστήριό του. Ζητούσε όμως νερό να πιει και κανείς δεν του έδινε. Ένας από τους συντρόφους του προσπάθησε να τον απαλλάξει από το μαρτύριό του, και τον πυροβόλησε από μακρυά. Αστόχησε όμως, και αντί να τον σκοτώσει, η σφαίρα του τρύπησε τον ώμο, επιδεινώνοντας το μαρτύριό του. Ο βάναυσος τρόπος θανάτου του Διάκου στα χέρια των Τούρκων  τρομοκράτησε αρχικά το λαό της Ρούμελης, αλλά η γενναία στάση του κοντά στις Θερμοπύλες τον έκανε μάρτυρα για τον απελευθερωτικό σκοπό. Ένα μνημείο στέκεται τώρα κοντά στη γέφυρα της Αλαμάνας στο Σπερχειό, το σημείο της τελικής μάχης του.

Η μνήμη του Α. Διάκου πέρασε στο δημοτικό τραγούδι και έγινε περισσότερο κτήμα του λαού παρά της ιστορίας του τόπου, με χαρακτηριστικούς στίχους σαν κι αυτούς:

"Καρδιά, παιδιά μου, φώναξε, παιδιά, μη φοβηθείτε

Ανδρεία, ωσάν Έλληνες, ωσάν Γραικοί σταθείτε".

Εκείνοι εφοβήθησαν κι εσκόρπισαν στους λόγκους.

Έμειν΄ ο Διάκος στη φωτιά με δεκαοχτώ λεβέντες,

Τρεις ώρες επολέμαε με δεκαοχτώ χιλιάδες,

Σχίστηκε το τουφέκι του κι εγίνηκε κομμάτια

και το σπαθί του έσυρε και στη φωτιά εμβήκεν.

Έκοψε Τούρκους άπειρους, κι εφτά Μπουλουκμπασήδες*,

Πλην το σπαδί του έσπασεν απάν΄ από τη χούφταν.

Κ΄ έπεσ΄ ο Διάκος ζωντανός εις των εχθρών τα χέρια.

Χίλιοι τον πήραν απ΄ εμπρός και δυο χιλιάδες πίσω.

Κι Ομέρ Βρυώνης μυστικά στον δρόμο τον ερώτα:

- "Γίνεσαι Τούρκος Διάκο μου, τη πίστι σου ν΄ αλλάξεις;

Να προσκυνάς εις το τζαμί, την εκκλησιά ν΄ αφήσεις":

Κ΄ εκείνος τ΄ αποκρίθηκε και με θυμόν του λέγει:

- "Πάτε κι εσείς κ΄ η πίστις σας μουρτάτες να χαθείτε.

Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θέλ΄ αποθάνω....

Αν θέλετε χίλια φλωριά και χίλιους μαχμουτιέδες*,

Μόνον πέντ΄ έξι ημερών ζωήν να μου χαρίστε.

Όσον να φθάσ΄ ο Οδυσσεύς και ο Θανάσης Βάγιας"

Σαν τ΄ άκουσ΄ ο Χαλήλμπεης* με δάκρυα φωνάζει:

-"Χίλια πουγγιά σας δίνω ΄γω, κι ακόμα πεντακόσια,

τον Διάκο να χαλάσετε, τον φοβερό τον κλέφτη,

ότι θα σβύση τη Τουρκιά κι όλο το Δοβλέτι*".

Τον Διάκο τότε πήρανε και στο σουβλί τον βάλαν.

Ολόρθο τον εστήσανε κι αυτός χαμογελούσε.

"Για δες καιρό που διάλεξε ο χάρος να με πάρει

τώρα π΄ ανθίζουν τα κλαδιά και βγάζ΄ η γη χορτάρι".

Την πίστι τους, τους ύβριζε, τους έλεγε μουρτάτες

"Εμέν΄ αν εσουβλίσετε, ένας Γραικός εχάθη,

Ας είν΄ καλά ο Οδυσσεύς κι ο καπετάν Νικήτας*.

Αυτοί θα κάψουν την Τουρκιά κι όλο σας το Δοβλέτι."

Ο Αγώνας δεν έγινε μόνο για την πατρίδα, αλλά και για τη θρησκεία. Στην Προκήρυξή του ο Γεωργάκης Ολύμπιος τόνιζε: «Εμπρός αδέλφια. Ας πεθάνουμε κοιτάζοντας άφοβα το θάνατο στα μάτια. Ζήτω η θρησκεία και η ελευθερία της Ελλάδος. Θάνατος στους βαρβάρους». Τα μοναστήρια τροφοδοτούσαν τους αρματολούς και παρείχαν καταφύγιο στους διωκόμενους. Συχνά γίνονταν εστίες αντίστασης (μονή Σέκου, μονή Αρκαδίου κ.λπ.).
Οι απλοί κληρικοί συγκρότησαν στις ενορίες τους ένοπλα σώματα, τέθηκαν επικεφαλής τους και έλαβαν ενεργό μέρος στην εξέγερση. Άλλοι από αυτούς άφησαν την τελευταία τους πνοή στο πεδίο της τιμής και άλλοι μαρτύρησαν στα χέρια των Τούρκων. Κι όσοι επιβίωσαν πένονταν έχοντας δώσει όλη την περιουσία τους στην Επανάσταση. Στο Αρχείο Αγωνιστών της Εθνικής Βιβλιοθήκης σώζονται πολλά έργα που μαρτυρούν τη συμβολή του Ορθόδοξου κλήρου και μοναχισμού στο Εικοσιένα και υπογράφονται από κορυφαίους και άλλους οπλαρχηγούς. 

Τα παιδιά λοιπόν κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όλοι οι Έλληνες , απλοί άνθρωποι , πολιορκημένοι, μικρά παιδιά και ο κλήρος έπαιξαν σημαντικό ρόλο στον Αγώνα του 1821.

Ακολούθησε μία συζήτηση για το αν γνωρίζουν τι είναι ένας ιερέας και ποιο το έργο του.

 Απαντήσεις:

• Είναι στην εκκλησία
• Βαφτίζουν
• Κάνουν γάμους
• Διαβάζουν το ευαγγέλιο
• Μας κοινωνούν
• Μας δίνουν αντίδωρο
• Μας ευλογούν
• Πάμε εκεί (εκκλησία) και κάνουμε το σταυρό μας
• Αγαπάει πολύ το Θεό ( ιερέας)
• Φιλάμε το χέρι του
• Ζουν και σε μοναστήρια

Αναφερθήκαμε στο χρώμα της ενδυμασίας των ιερέων και στην ονομασία της στολής  τους.

<<Ο Αθανάσιος Διάκος ήταν αρχικά διάκονος και στη συνέχεια οπλαρχηγός. Για παρατηρήστε τα ρούχα του και πείτε την άποψή σας.>>

Του Διονύσιου Τσόκου , 1861, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθήνας

Πίνακας του Θεόφιλου

Απαντήσεις των παιδιών:

• Πριν ήταν σε μοναστήρι κι εκεί φορούσαν μαύρα
• Μετά έγινε πολεμιστής κι ετοιμάστηκε για τον πόλεμο
• Δεν έπρεπε να χαλάσει τα σοβαρά του ρούχα
• Θα μπλεκόντουσαν τα ράσα του στα πόδια του και θα' πεφτε κάτω
• θα χτύπαγε

• θα πάταγε τα ράσα του 
• θα έσκιζε τα ράσα του
• δεν θα μπορούσε ν' ανέβει εύκολα στο άλογο
• Ήτανε χαρούμενος για τον αγώνα κι έτσι έβγαλε τα μαύρα κι έβαλε χρωματιστά
• Αυτά φόραγαν οι ήρωες και φώναξαν << Ελευθερία ή Θάνατος>>. 

Τα παιδιά έφτιαξαν μία κάρτα που παρουσίαζε τον Αθανάσιο Διάκο όπως ήταν πριν και μία όπως ήταν μετά.  

Δείτε την κατασκευή ανά στάδια:

Με κιμωλία ζωγραφίζουν το φόντο.....

Η έκθεση........

Η κάρτα από μπροστά...........

Μέσα...............

Πίσω......

Στη συνέχεια χωρίστηκαν σε ομάδες των δύο ατόμων. Σκοπός ήταν να φτιάξουν ένα κάδρο που θα παρουσίαζε τη σκηνή όπου ο Διάκος βρέθηκε μπροστά στον Ομέρ Βρυώνη. Αυτό που προτείνω είναι ότι τα παιδά θα μπορούσαν να γράψουν κι έναν διάλογο αλλά λόγω περιορισμένου χρόνου δεν ολοκληρώθηκε. Ίσως την Δευτέρα να το ολοκληρώσουμε.......

Τεχνική νες........